|
(албатта Сафо ва Марва Аллоҳ (буюрган) маросимлардандир. Бас, ким ҳаж ёки умра қилса, у икки тоғ орасида саъй қилишининг гуноҳи йўқдир), деган ояти ҳақида нима дейсиз мен уларни (икки тоғни) тавоф қилмаган биронта ҳам одамни учратмадим-ку, деб сўрадим. Шунда Оиша р.а., асло, агар сен айтгандек бўлганида «Уларни тавоф қилмасликнинг ҳеч қандай гуноҳи йўқ», дейилган бўларди, деб жавоб берди».
(أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا у икки тоғ орасида саъй қилишнинг). Тавоф сўзи аслида бирор нарсанинг атрофида юриш маъносини англатади. Бу ерда тавоф сўзидан мурод Сафо билан Марва ўртасида саъй қилишдир.
Шу билан оятнинг мазмуни Аллоҳ Таоло томонидан мусулмонларга қарата қилинган мана бундай хитоб бўлади: Ким Уйни ҳаж ёки умра қилса, Сафо билан Марва ўртасида саъй қилсин. Энди улар жоҳилият белгилари эмас, Аллоҳнинг ибодатларидан бўлиб қолдилар. Ҳечам ўнғайсизланманглар, юқорида айтиб ўтилган икки бут туфайли гуноҳкор бўлиб қоламиз, деб хавфсираманглар. Улар ўтиб кетган ишлар. Аллоҳ сизлардан бу ҳаражни, гуноҳни кўтарди, Аллоҳнинг буйруғини бажариб, улар ўртасида саъй қилинглар.
Энди Сафо билан Марва ўртасида саъй қилишнинг шаръий ҳукмига келсак, бу иш фарздир, ҳаж ва умранинг бир рукнидир. Бунга далил қуйидагилардир:
а) Оят Сафо билан Марва ўртасида саъй қилиш ҳаж ибодатларидан эканига ҳужжат бўляпти.
مِن شَعَآئِرِ اللّهِ
(Аллоҳ (буюрган) маросимлардандир).
б) Жобир р.а. ривоят қилган Пайғамбар с.а.в.нинг видолашув ҳажи ҳақидаги мана бу ҳадис:
«لَتَأْخُذُوا عَنِّى مَنَسِكَكُمْ فَإِنِّى لاَ أَدْرِى لَعَلِّى لاَ أَحُجُّ بَعْدَ حَجَّتِى هَذِهِ»
Пайғамбар с.а.в.: ҳаж ибодатларингни мендан (ўрганиб) олинглар. Билмайман, эҳтимол шу ҳажимдан кейин бошқа ҳаж қилмасман, дедилар».25 Бу гапда Пайғамбар с.а.в. томонидан ҳаж амали баён қилиниб, у ўз ҳукмини олади, яъни фарз бўлади. Шунга кўра, Сафо билан Марва ўртасида саъй қилиш фарз бўлади. Зеро, баён (баён) мубайян (баён қилинган)нинг ҳукмини олади.
61-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208